مراقبت های بهداشتی در دوران نوزادی دورانی بسیار مهم و حساس در زندگی کودک است.
این دوران از تولد تا ۲۸ روز اول زندگی کودک را تشکیل می دهد.
بالاترین درصد مرگ و میر کودکان در سال اول زندگی و به ویژه در ماه اول تولد اتفاق می افتد.
این مرحله از زندگی کودک در واقع تطابق از زندگی داخل رحمی به زندگی خارج رحمی است.
بسیاری از دستگاه های بدن مانند قلب، کلیه، دستگاه عصبی و غیره.
دچار تغییرات و تحولاتی می شوند تا با شرایط جدید زندگی کودک تطابق یابند.
لذا نحوه ی مراقبت از اندام های طفل و نیز تغذیه و بهداشت کودک بسیار اهمیت دارد.
و در این میان نقش پرستار کودک به عنوان فردی آگاه در ارائه خدمات بهداشتی و دادن آگاهی های
لازم به جوانانی که به زودی نقش پدر و مادر را ایفا خواهند کرد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مراقبت از بند ناف
دورانی که جنین در رحم مادر قرار دارد، از طریق بند ناف که به جفت متصل است، تغذیه می شود.
بعد از تولد، این ارتباط قطع شده و نوزاد از طریق دهان تغذیه می شود.
در موقع زایمان، ماما یا پزشک اتصال بندناف و جفت را برای تمام شدن عمل زایمان قطع می کند.
در صورتی که بند ناف با اشیای آلوده یا ادرار و مدفوع تماس پیدا کند. میکروب های گوناگون از قسمت
بریده شده بند ناف، وارد خون نوزاد می شود.
که این باعث بیماری های وخیم و خطرناکی، از قبیل کزاز و یا عفونت خون را به دنبال خواهد داشت.
امروزه بیشتر زایمان ها در مراکز درمانی انجام میگیرد و آلودگی بند ناف به ندرت اتفاق می افتد.
اما در نقاط دور افتاده بر اساس بعضی از سنت های غلط مواد غیر بهداشتی را روی ناف بریده شده می گذارند.
و از این طریق میکروب های فراوانی را وارد بدن کودک می کنند.
برای تمیز کردن بند ناف از هیچ گونه ماده ای استفاده نشود، تجربه نشان داده با استفاده از این رشو بند ناف زودتر خشک شده و می افتد.
گاهی، چند ساعت بعد از زایمان، خونریزی یا نشت خون در محل بند ناف دیده می شود.
که امکان دارد علت آن محکم نبودن گیره ای باشد که با آن بند ناف را بسته اند.
در صورت بروز چنین حادثه ای،باید فوراً به پزشک و مراقبت های بهداشتی لازم را انجام داد.
تایم زمانی جدا شدن بند ناف در نوزادان متفاوت است، ولی معمولا حدود ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد.
بند ناف تدریجاً خشک می شود و سپس خود به خود می افتد و نیازی به دستکاری نیست.
ممکن است در بعضی موارد بند ناف، زودتر و گاهی دیرتر جدا شود که هر دو حالت طبیعی و جای نگرانی نیست.
در بعضی از مواقع بند ناف به دلیل عدم رعایت بهداشت دچار عفونت می شود.
و اطراف ناف قرمز شده عفونت پیدا می کند، ممکن است قدری چرک در محل بند ناف جمع شده شود.
علت عفونت ناف، آلوده بودن وسیله ای است که با آن بند ناف را بریده اند و یا آلودگی ها و دستکاری های بعدی می باشد.
در چنین مواقعی، باید کودک را نزد پزشک برده، به توصیه های او عمل نمود.
زیرا گاهی همین عفونت های موضعی، تولید ناراحتی های عفونی شدید می کند.
پس از جدا شدن بند ناف، در محل اتصال آن با پوست بدن، پوسته ی نازک و حساسی به جا می ماند.
که به نام بند ناف مشهور است و چند روز و گاهی چند هفته طول می کشد تا بهبود یابد.
بهتر است تا زمانی که محل بند ناف التیام نیافته، کودک را در وان حمام داخل ننمود.
و اگر هنگام استحمام، جای بند ناف، خیس و یا مرطوب شد، آن را با پنبه ی استریل به خوبی خشک کرد.
پوشک نوزاد را باید طوری قرار داد که پایین تر از ناف قرار گیرد تا رطوبت پوشک به محل بند ناف سرایت نکند.