مقدمه:
سالخوردگی یا سالمندی همان مسن‌تر شدن افراد در مرور زمان است .
سالمندی بخش پایانی حیات آدمی است، که به طی شدن عمر بشر از سن میانگینش اشاره دارد.
این فرآیند به پیری انسان‌ها و حیوانات و دیگر موجودات اطلاق میشود. سالخوردگی تغییرات عمده
ازجمله فیزیکی، اجتماعی و روانی یک انسان که در طول زمان نشان داده میشود .
سالخوردگی یا همان سالمندی، آرام‌آرام و یا خیلی با سرعت اتفاق می‌افتد، با سرعت
اتفاق افتادن پیری براثر یک اتفاق و حادثه ناگهانی رخ می‌دهد .پیری چیزی نیست که بهتوان از
آن دوری کرد، درهرصورت همه انسان‌ها اگر در جوانی از دنیا نروند، خواه، ناخواه به این مرحله از
زندگی می‌رسند .افراد در سالمندی با محرومیت‌هایی روبه‌رو هستند و نیروی جسمی و
سلامت آنها کاهش پیدا می‌کند .
اگر تحت مراقبتهای پزشکی باشند، از تغذیه مناسب استفاده کنند و محیطی آرام برایشان
تدارک دیده شود، قطعاً تعداد بسیاری از آنها به سن بالای هفتادسال هم خواهند رسید،
این افراد ازنظر فعالیت‌های شخصی مثل حمام کردن، پوشیدن لباس، خوردن غذا، خرید کردن و
حتی آشپزی را تا حدود ۸۰ سالگی و حتی بیشتر شخصاً خودشان انجام می‌دهند.
درست است که انسان‌ها در سن پیری شاهد پایین آمدن ظرفیت بدنی خودشان هستند
اما بااین‌حال توانایی کنترل محیط اطراف خود رادارند. به زبان ساده‌تر تجربه و توانایی کامل
برای مقابله با ناملایمات زندگی و جمع‌کردن آن رادارند.
نشانه‌های دوران سالمندی:
دوران پیری مانند دوران بلوغ هست و با تغییرات زیادی در جسم و اندام افراد همراه هست، چروکی پوست،
کم، نازک و سفید شدن موی سر، پایین آمدن وزن، خمیده شدن و کوتاهی قد از تغییرات آشکار در این دوران است .
بیماری‌های شایع در سالمندی:
در این دوران ذخیره بدن کاهش پیدا می‌کند و به‌تبع مقاومت بدن پایین می‌آید ،درصدی از
افراد بالای ۶۵ سالگی دچار بیماری آلزایمر و بیماری مغزی می‌شوند. هوش افراد با
افزایش سن کاهش می‌یابد حتی اگر افراد در طول عمر خود از سطح هوشی کمی برخوردار باشند،
بازهم ممکن است در اواخر عمر از نظر هوشی افت کنند .سالخوردگان دچار اختلال حسی هم می‌شوند،
که بیشتر شامل بینایی و شنوایی است، البته فشارخون بالا، دیابت و استفاده از داروهایی که
برای گوش ضرر دارند باعث کاهش شنوایی در این افراد میشود.
آلزایمر و پارکینسون از مهم‌ترین بیماری‌های عصبی در سالمندان است که
درصورتی‌که اقدامات برای پیشگیری انجام نشود در سال‌های آینده این بیماری شیوع پیدا می‌کند.
از دیگر بیماری‌ها شایع میشود به درد مفاصل، لرزش بعضی از اندام‌ها و همچنین بیماری قلبی اشاره کرد .
در افراد سالمند مغز آخرین اندام بدن است که از کار می‌افتد، ازنظر مغزی فرقی با فرد جوان سالم ندارند.
افراد سالخورده بیشتر از افراد دیگر به پزشک مراجعه می‌کنند و در بیمارستان بستری می‌شوند،
در کل نیاز بیشتری به مراقبتهای پزشکی دارند.
فرهنگ پیری:
فرهنگ هرجامعه معمولا باعث تعیین سن پیری در آن جامعه میشود. تمام فرهنگها زندگی و مرگ را در چرخه حیات خود جای دادهاند. رسیدن به سن پیری رسیدن به خردمندی و فرزانگی است. چند باور عمومی درباره پیری وجود دارد که نمیشود به آنها اعتنا کرد: کهولت پیری اجتناب‌ناپذیر است. سالمندان، مولد نمی باشند و بهره وری ندارند. سالمندان در مقابل تغییر، مقاومت نشان می دهند.
تأثیرات پیری:
نشانه‌هایی که در اکثر انسان‌ها در طول زندگی دیده میشود مانند:
نوجوانان دیگر توانایی شنیدن صداهای بالایی که در کودکی قادر به شنیدن بودند را ندارند. در سن ۳۰ سالگی به بعدچین‌وچروک در نواحی که نور خورشید به آن می‌تابد ( دست‌ها و صورت) اتفاق می‌افتد. از ۳۵ سالگی به بعد با کاهش باروری در زنان مواجه می‌شویم. حدود ۴۵ سالگی پیرچشمی اتفاق می‌افتد. در ۵۰ سالگی به بعد رنگ موها در افراد به خاکستری تبدیل میشود، زنان یائسه می‌شوند و در اکثر مردها طاسی اتفاق می‌افتد.
سن ۳۰ تا ۶۵ سالگی مبتلابه آرتروز می‌شوند. در حدود ۷۰ تا ۸۰ سالگی نقص شنوایی پیش می‌آید. از سن ۸۵ سالگی به بعد درصد متوسط از سالمندان به‌قدر کافی مایعات استفاده نمی‌کنند چون درک تشنگی آنها کاهش پیدا می‌کند. در کشور ایران ۶۴۰۰۰۰۰سالمند وجود دارد که تقریباً کمتر از ۱۰ درصد جامعه را شامل میشود .
باید توجه کرد که افراد سالخورده در پی پیر شدن به بازنشستگی رسیده و در پی آن رابطه کمتری با اطرافیان دارند، که این باعث پایین آمدن جایگاه اجتماعی‌شان نمیشود. این موضوع ممکن است منجر به افسردگی در آنها بشود، نیاز به محبت در این افراد هنوز هست. سالخوردگان شایسته بیشترین احترام و حمایت هستند و امیدواریم این افراد در زندگی نادیده گرفته نشوند .